Kamfanin Dillancin Labaran ƙasa da ƙasa na Ahlul-Baiti (ABNA) ya habarta cewa: Bayan iƙrarin da Donald Trump, shugaban Amurka yayi game da rawar da Washington ta taka kai tsaye a yakin kwanaki 12 da Jamhuriyar Musulunci ta Iran, an yi tambayoyi da yawa a fagen dokokin kasa da kasa da kuma sahihancin wannan matakin, kuma kwararru da dama na fannin shari'a na kasa da kasa sun dauki wadannan kalamai a matsayin shaida a hukumance na shiga cikin wani matakin soja da ba bisa ka'ida ba kan wata kasa mai 'yancin kai.
Dr. Ali Matar, farfesa a fannin kimiyyar siyasa kuma mai bincike kan hulda da kasashen duniya da dokokin kasa da kasa a Jami'ar Lebanon, ya duba girman wannan batu daga mahangar shari'a da siyasa a wata hira da ABNA.
Dr. Ali Matar ya jaddada tun farko: Iƙrarin Donald Trump game da shigar Amurka a yakin da Iran, a zahiri, tabbaci ne bayyananne cewa abin da Isra'ila da Amurka suka yi wani aiki ne na zalunci. Farkon wannan yakin da kansa misali ne bayyananne na zalunci, kuma shigar sojojin Amurka a ciki shi ma ya saba wa ka'idojin Yarjejeniyar Majalisar Dinkin Duniya, musamman tunda babu wani kudiri da Majalisar Tsaro ta fitar don tabbatar da irin wannan shiga tsakani
Babban Daraktan Kafar Sadarwar labarai ta Al-Ahad ya ƙara da cewa: A cewar kundin tsarin Majalisar Dinkin Duniya, babu wata ƙasa da ke da 'yancin amfani da ƙarfi a cikin hulɗar ƙasa da ƙasa. An bayyana wannan a sarari a sakin layi na huɗu na Mataki na 2 na kundin. Haka kuma, Mataki na 7 na wannan doka ya haramta duk wani tsoma baki a cikin harkokin cikin gida na ƙasashe. Saboda haka, matakin Amurka da Isra'ila ba wai kawai keta 'yancin Iran ba ne, har ma da keta ƙa'idodin dokokin ƙasa da ƙasa a fili.
Barazana Ga Zaman Lafiya Da Tabarbarewar Yanayin Jin Kai
Ali Matar ya ƙara bayani: Babu wata ƙasa da ke da 'yancin kai hari ga wata ƙasa ko shiga cikin kai mata hari sai dai bisa izini daga Majalisar Tsaro ko kuma a yanayin kare kai. Sabanin haka, bisa ga Mataki na 51 na kudirin Majalisar Dinkin Duniya, an ba wa ƙasar da aka kai wa hari 'yancin kare kanta a ɗaiɗaikun mutane ko kuma a hade.
Da yake magana game da yanayin rashin jin kan ɗan adam a lamarin, ƙwararren ya ce: Matakin soja a kan Iran, kamar yadda Trump ya tabbatar a bainar jama'a, ya haɗa da kai hari kan cibiyoyin nukiliya da jiragen yaƙi na Amurka, kuma wannan aikin zai iya haifar da bala'in nukiliya da jin kai da kuma sanya rayuwar ɗaruruwan dubban fararen hula cikin haɗari. Saboda haka, wannan matakin ba wai kawai yana da tsaurin ra'ayi ba ne, har ma yana barazana ga zaman lafiya da tsaron Iran, yankin, da kuma duniya baki daya.
Ya jaddada: Ganin wadannan bayanai, daga mahangar dukkan ka'idojin dokokin kasa da kasa, matakin da Amurka da Isra'ila suka dauka kan Iran haramun ne kuma ya saba wa ka'idojin kundin Majalisar Dinkin Duniya.
Binciken Shari'a A Cibiyoyin Ƙasa Da Ƙasa
Da yake amsa tambaya game da yiwuwar bin wannan batu a dandalin tattaunawa na kasa da kasa, Ali Matar ya bayyana cewa: Iran za ta iya gabatar da wannan batu ta hanyar Kwamitin Tsaro na Majalisar Dinkin Duniya kuma ta bukaci a hukunta Amurka ta yi Allah. Duk da haka, ganin cewa Amurka memba ce ta dindindin a Kwamitin Tsaro kuma tana da ikon kin amincewa da shi, zai yi wuya a fitar da kuduri a kanta a aikace.
Ya ci gaba da cewa: "Duk da haka, idan aka tattara isassun shaidu game da faruwar laifukan yaki, Iran za ta iya mika karar zuwa Kotun Manyan Laifuka ta Duniya (ICC) domin a gurfanar da kwamandoji ko jami'an da ke da alhakin wadannan hare-hare a gaban kuliya."
Masanin siyasa ya kuma yi ishara da cewa Kotun Duniya (ICJ) galibi tana magance takaddama tsakanin ƙasashe, ba laifukan yaƙi ba, amma idan aka tabbatar da cewa manufar waɗannan hare-haren ita ce halaka al'ummar Iran ko ƙirƙirar bala'in jin kai, za a iya shigar da ƙara a can.
Rinjayen Amurka Da Wahalar Cimma Adalci
Ali Matar ya kammala da jaddadawa: "Abin takaici, dole ne a yarda cewa Amurka tana da tasiri mai yawa akan Majalisar Dinkin Duniya da cibiyoyin ƙasa da ƙasa. Saboda haka, cimma sakamako mai mahimmanci don yin Allah wadai ko ma karɓar diyya daga Amurka da Isra'ila ba aiki ne mai sauƙi ba. Duk da haka, bin wannan shari'ar bisa doka da siyasa mataki ne mai mahimmanci don yin rikodin ta'addanci da kuma fallasa yanayinta na haramtacciyar hanya a tarihi da lamirin duniya."
Your Comment